Сапармұрат Атаұлы Ниязов 19 ақпан 1940 жыл Ахал уәлаяты 21 желтоқсан 2006 жыл Ашхабад Түрікменбашы лақап аты болған кеңе

Сапармұрат Атаұлы Ниязов (19 ақпан 1940 жыл, Ахал уәлаяты – 21 желтоқсан 2006 жыл, Ашхабад; Түрікменбашы лақап аты болған) — кеңестік және түрікменстандық саясаткер, Түрікменстанның тұңғыш президенті.

Сапармұрат Атаұлы Ниязов
түрікм. Saparmyrat Ataýewiç Nyýazov

Ниязов 1998 жылы

Лауазымы

Ту

Түрікменстанның 1-Президенті

Ту

27 қазан 1991 — 21 желтоқсан 2006

(Лақап аты Түрікменбашы)

Премьер-Министр

Хан Ахмедов (1990—1992)
Өзі (Түрікменстан Министрлер Кабинетінің Төрағасы ретінде)

Ізашары

лауазым құрылды, Түрікмен КСР Президенті ретінде өзі

Ізбасары

Құрбанқұлы Бердімұхамедов

Ту	Түрікменстан Демократиялық партиясының 1-төрағасы

16 желтоқсан 1991 — 21 желтоқсан 2006

Ізашары

лауазым құрылды

Ізбасары

Құрбанқұлы Бердімұхамедов

Ту	Түрікмен КСР Президенті

27 қазан 1990 — 21 қазан 1991

Ізашары

лауазым ұйымдастырылды

Ізбасары

лауазым өзгертілді, өзі (Түрікменстан Президенті ретінде)

Ту

КОКП ОК саяси бюросының мүшесі

Ту

14 шілде 1990 — 6 қараша 1991

Президент

Михаил Горбачёв

Ту	13-төрағасы

21 желтоқсан 1985 — 16 желтоқсан 1991

Ізашары

Мұхамедназар Гапуров

Ізбасары

лауазымы жойылды

Өмірбаяны

Партиясы

КОКП (1962—1991)

ТДП (1991—2006)

Білімі

1) М.И.Калинин атындағы Ленинград политехникалық институты
2) КОКП орталық комитетінің Жоғарғы партия мектебі

Мамандығы

инженер-энергетик

Дүниеге келуі

19 ақпан 1940
ауылы, , Ашхабад облысы, Түрікмен КСР, КСРО (қазіргі , Ахал уәлаяты)

Қайтыс болуы

21 желтоқсан 2006 (66 жас)
Ашхабад, Түрікменстан

Жерленді

маңындағы Сапармұрат Ниязов кесенесі

Туған кездегі есімі

Сапармұрат Атаевич Аннаниязов

Әкесі

Атамұрат Ниязов

Анасы

Құрбансұлтан Ниязова (Құрбансолтан Әже)

Жұбайы

Муза Алексеевна Ниязова

Балалары

ұлы: Мұрат
қызы: Ирина

Әскери қызметі

Құрамында болды

Түрікменстан

Әскер түрі

Түрікменстан Қарулы Күштері

Атағы

Армия генералы

Басқарды

Жоғарғы Бас Қолбасшы

Марапаттары

Түрікменстан:

КСРО:
Шетел мемлекеттері:

Балалар үйінде тәрбиеленіп, 1967 жылы Санкт-Петербург политехникалық интернатын бітірген. 1970–1985 жылы Түрікменстанда түрлі партиялық қызметтерде болды. 1985 жылы төрағасы, сол жылдың желтоқсан айында Түрікменстан КП ОК-нің 1-хатшысы болып сайланды. 1990 жылдың қаңтарынан бастап республика Жоғарғы Кеңесінің төрағасы қызметін қоса атқарды. тәуелсіз Түрікменстанның тұңғыш президенті болды. Республика ақсақалдар құрылтайында (1994) оған «Түрікменстанның құрметті ақсақалы» деген атақ берілді.

Ниязовтың билігі диктаторлық, тоталитаристік және авторитаристік болып сипатталған. Президенттігі жылдарында Ниязовқа 14,000 ескерткіш салынды, түрікмен тіліндегі ай атаулары өзі мен анасының есіміне өзгертілді, зейнетақы, Интернет, опера, балет, цирк, алтын тіс және макияжға тыйым салынды.

Түрікменстандағы 1 қала және 100 деген кәсіпорындар мен ұйымдар Ниязовтың есімімен аталады. Ниязовтың бейнесі ұлттық ақша, манатқа басылған. Оның жазған «Рухнама» кітабы білім беру орындарында жеке пән болған.

Дереккөздер

Құлаған метеоритті өз атымен атаған диктатор (қаз.) (6 тамыз 2017).
Запретил СПИД, цирк и золотые зубы: 15 реформ Сапармурата Ниязова (орыс.). ВЕСТИ (28 декабря 2013). Тексерілді, 11 маусым 2023.
[https://www.britannica.com/biography/Saparmurad-Niyazov Saparmurad Niyazov president of Turkmenistan] (ағыл.). Britannica. Тексерілді, 11 маусым 2023.

[1] Құлаған метеоритті өз атымен атаған диктатор (қаз.) (6 тамыз 2017).

[vesti-2] Запретил СПИД, цирк и золотые зубы: 15 реформ Сапармурата Ниязова (орыс.). ВЕСТИ (28 декабря 2013). Тексерілді, 11 маусым 2023.

[3] [https://www.britannica.com/biography/Saparmurad-Niyazov Saparmurad Niyazov president of Turkmenistan] (ағыл.). Britannica. Тексерілді, 11 маусым 2023.