Беларусь
Қазақстан
Lietuva
Жыртқыштар Carnivora сүтқоректілердің бір отряды Австралия тек жерсіндірілген түрлері ғана бар мен Антарктидадан басқа қ
Жыртқыштар
Жыртқыштар (Carnivora) – сүтқоректілердің бір отряды. Австралия (тек жерсіндірілген түрлері ғана бар) мен Антарктидадан басқа құрлықтардың барлығында кең таралған. 12 тұқымдасы, 235-ке жуық түрі анықталған. Қазақстанда 5 тұқымдасы (иттер, аюлар, жанат, сусарлар, мысық), 14 түрі бар. Салмағы 250 г-нан (аққұлақ) 250 кг-ға (аю) дейін барады. Әр аяғында 4 – 5 башайы болады. Құйрығының ұзындығы дене тұрқының жартысындай, кейде одан қысқарақ. Жүні ұзын әрі қалың, әр түсті болады. Жыртқыштардың азу тістері жақсы дамыған. Аталығы мен аналығының айырмашылығы аз, не мүлдем байқалмайды. Иіс және жақсы жетілген. Қорегін таңертең, көбінесе іңірде немесе түнде аулайды. Жылына 1, кейбір түрлері 2 – 3 рет, кейде 2 жылда 1 рет балалайды. Күшіктері нәзік, қызылшақа болып туады. Жыртқыштардың арасында кәсіптік маңызы бар, терісі пайдалы (Бұлғын, Кәмшат, Ақкіс, , т.б.) не зиянды кемірушілерді жеп пайдасын тигізетін, сондай-ақ Ауыл шаруашылығына, Аңшылыққа зиян келтіретін, ауру тарататын түрлері де бар. Жыртқыштардың кейбір түрлері (Қызыл қасқыр, , , т.б.) қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
Қосымша қараңыз
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы"
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
Zhyrtkyshtar Carnivora sүtkorektilerdin bir otryady Avstraliya tek zhersindirilgen tүrleri gana bar men Antarktidadan baska kurlyktardyn barlygynda ken taralgan 12 tukymdasy 235 ke zhuyk tүri anyktalgan Қazakstanda 5 tukymdasy itter ayular zhanat susarlar mysyk 14 tүri bar Salmagy 250 g nan akkulak 250 kg ga ayu dejin barady Әr ayagynda 4 5 bashajy bolady Қujrygynyn uzyndygy dene turkynyn zhartysyndaj kejde odan kyskarak Zhүni uzyn әri kalyn әr tүsti bolady Zhyrtkyshtardyn azu tisteri zhaksy damygan Atalygy men analygynyn ajyrmashylygy az ne mүldem bajkalmajdy Iis zhәne zhaksy zhetilgen Қoregin tanerten kobinese inirde nemese tүnde aulajdy Zhylyna 1 kejbir tүrleri 2 3 ret kejde 2 zhylda 1 ret balalajdy Kүshikteri nәzik kyzylshaka bolyp tuady Zhyrtkyshtardyn arasynda kәsiptik manyzy bar terisi pajdaly Bulgyn Kәmshat Akkis t b ne ziyandy kemirushilerdi zhep pajdasyn tigizetin sondaj ak Auyl sharuashylygyna Anshylykka ziyan keltiretin auru taratatyn tүrleri de bar Zhyrtkyshtardyn kejbir tүrleri Қyzyl kaskyr t b korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen ArystandarҚaskyrҚosymsha karanyzDerekkozder Қazak Enciklopediyasy Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet