Беларусь
Deutschland
United States
France
Қазақстан
Lietuva
Россия
ประเทศไทย
Украина
Трансферазалар ферменттер тобы Әртүрлі атомдардың бір молекуладан донор екінші молекулаға акцептор тасымалдауын жылдамда
Трансферазалар
Трансферазалар— ферменттер тобы. Әртүрлі атомдардың бір молекуладан (донор) екінші молекулаға (акцептор) тасымалдауын жылдамдатады. Тасымалданатын атомдардың химиялық негізіне сай трансферазалар бір тасыйтын (метилтрансферазалар), альдегид немесе кетон қалдықтарын, топтарын, қант қалдықтарын тасыйтын (), аминтоптарын (аминотрансферазалар), фосфор калдықтарын (фосфотрансферазалар) т. б. таситын болып бөлінеді. Трансферазалар табиғатта кең тараған, зат алмасуында үлкен орын алады. 450-ден астам Трансферазалар белгілі.
Тарихы
Трансферазаларға қатысты ең маңызды жаңалықтардың кейбірі 1930 жылдардың басында болды. Трансфераза белсенділігінің алғашқы ашылулары бета-галактозидаза, протеаза және қышқыл/негіз фосфатазаны қоса алғанда, ферменттердің басқа классификацияларында орын алды. Жеке ферменттер мұндай тапсырманы орындауға қабілетті екенін түсінгенге дейін екі немесе одан да көп ферменттер функционалды топтық тасымалдауларды жүзеге асырады деп есептелді.
Трансаминдену немесе амин қышқылынан кетоқышқылға аминотрансфераза арқылы амин (немесе NH2) тобының ауысуын алғаш рет 1930 жылы Дороти М.Нидхэм көгершінді кеуде бұлшықетіне қосылған глутамин қышқылының жоғалуын байқағаннан кейін атап өтті. Бұл бақылау кейінірек оның реакция механизмін 1937 жылы Браунштейн мен Крицманның ашуымен расталды. Олардың талдауы бұл қайтымды реакцияны басқа тіндерге де қолдануға болатынын көрсетті. Бұл бекіту 1937 жылы Рудольф Шонгеймердің радиоизотоптармен трасерлер ретінде жұмысымен расталды. Бұл өз кезегінде ұқсас трансферттер аминотасымалдау арқылы көптеген амин қышқылдарын өндірудің негізгі құралы болу мүмкіндігіне жол ашады.
Номенклатурасы
Трансферазалардың жүйелі атаулары «донор: акцепторлық топтрансфераза» түрінде құрастырылған. Мысалы, метиламин: L-глутамат N-метилтрансфераза трансфераза метиламин-глутамат N-метилтрансфераза үшін стандартты атау конвенциясы болады, мұнда метиламин донор, L-глутамат акцептор және метилтрансфераза EC санатының топтамасы болып табылады. Трансферазаның дәл осы әрекетін келесідей көрсетуге болады:
- methylamine + L-glutamate
![image]()
NH3 + N-methyl-L-glutamate
Дегенмен, басқа қабылданған атаулар трансферазалар үшін жиі пайдаланылады және көбінесе «акцепторлық топтрансфераза» немесе «донорлық топтрансфераза» ретінде қалыптасады. Мысалы, ДНҚ метилтрансферазасы метил тобының ДНҚ акцепторына ауысуын катализдейтін трансфераза болып табылады. Іс жүзінде көптеген молекулалар кең таралған атауларға байланысты бұл терминологияны қолдануға жатпайды. Мысалы, РНҚ полимераза - бұрын РНҚ нуклеотидилтрансфераза деп аталатын заттың қазіргі жалпы атауы, нуклеотидтерді өсіп келе жатқан РНҚ тізбегінің 3' ұшына тасымалдайтын нуклеотидилтрансфераза түрі. EC жіктеу жүйесінде РНҚ полимеразаның қабылданған атауы ДНҚ-бағытталған РНҚ полимераза болып табылады.
Классификациясы
Ең алдымен тасымалданатын биохимиялық топтың түріне байланысты сипатталған трансферазаларды он санатқа бөлуге болады (EC нөмірінің жіктелуіне негізделген). Бұл санаттар 450-ден астам әртүрлі бірегей ферменттерден тұрады. EC нөмірлеу жүйесінде трансферазаларға EC2 классификациясы берілді. Трансфераздық мақсатқа келетін болсақ, сутегі функционалдық топ болып саналмайды; оның орнына, сутегінің тасымалдануы электрондардың тасымалдануына байланысты оксидоредуктазаларға кіреді.
| EC нөмірі | Мысалдар | Топ(тар) ауыстырылды |
|---|---|---|
| метилтрансфераза және формилтрансфераза | бір көміртекті топтар | |
| транскетолаза және трансальдолаза | альдегидтер немесе кетон топтары | |
| Ацилтрансфераза | ацил топтары немесе тасымалдау кезінде алкил топтарына айналатын топтар | |
| гликозилтрансфераза, гексозилтрансфераза және пентозилтрансфераза | гликозил топтары, сондай-ақ гексозалар мен пентозалар | |
| рибофлавин синтаза және хлорофилл синтаза | алкил немесе арил топтары, метил топтарынан басқа | |
| трансаминаза және оксиминотрансфераза | азотты топтар | |
| EC 2.7 | фосфотрансфераза, полимераза және киназа | құрамында фосфор бар топтар; ішкі сыныптар акцепторға негізделген (мысалы, спирт, карбоксил және т.б.) |
| сульфуртрансфераза және сульфотрансфераза | құрамында күкірт бар топтар | |
| Селенотрансфераза | құрамында селен бар топтар | |
| молибдентрансфераза және вольфрамтрансфераза | молибден немесе вольфрам |
Дереккөздер
- Вирусология, иммунология, генетика, молекулалық биология. Орысша-қазақша сөздік. – Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993 жыл. ISBN 5-630-0283-X
- "Transferase activity of hydrolytic enzymes". Nature 172 (4367): 65–8. Jul 1953. Bibcode 1953Natur.172...65M. :10.1038/172065a0. 13072573.
- Needham, Dorothy M (1930). "A quantitative study of succinic acid in muscle: Glutamic and aspartic acids as precursors.". Biochem J 24 (1): 208–27. :10.1042/bj0240208. 1254374. 16744345.
- "The mechanism of the transamination reaction". Journal of Cellular and Comparative Physiology 54 (S1): 161–177. December 1959. :10.1002/jcp.1030540413. 13832270.
- Schoenheimer Rudolf The Dynamic State of Body Constituents — Hafner Publishing Co Ltd, 1949. — ISBN 978-0-02-851800-8.
- "Rudolf Schoenheimer and the concept of the dynamic state of body constituents". The Journal of Nutrition 121 (11): 1701–4. Nov 1991. :10.1093/jn/121.11.1701. 1941176.
- "Additional transaminations by insoluble particle preparations of rat liver". Nature 166 (4221): 517–8. Sep 1950. Bibcode 1950Natur.166..517H. :10.1038/166517a0. 14780123.
- EC 2 Introduction. School of Biological & Chemical Sciences at Queen Mary, University of London. Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry and Molecular Biology (NC-IUBMB).
- "The enzymatic synthesis of N-methylglutamic acid". The Journal of Biological Chemistry 241 (4): 935–45. Feb 1966. :10.1016/S0021-9258(18)96855-9. 5905132.
- Hausmann Rudolf To grasp the essence of life: a history of molecular biology — Dordrecht: Springer. — P. 198–199. — ISBN 978-90-481-6205-5.
- EC 2.7.7.6. IUBMB Enzyme Nomenclature. Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry and Molecular Biology (NC-IUBMB).
- EC2 Transferase Nomenclature. School of Biological & Chemical Sciences at Queen Mary, University of London. Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry and Molecular Biology (NC-IUBMB).
- "Transferase". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/602553/transferase. Retrieved 28 July 2016.
Сыртқы сілтемелер
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Transferazalar fermentter toby Әrtүrli atomdardyn bir molekuladan donor ekinshi molekulaga akceptor tasymaldauyn zhyldamdatady Tasymaldanatyn atomdardyn himiyalyk negizine saj transferazalar bir tasyjtyn metiltransferazalar aldegid nemese keton kaldyktaryn toptaryn kant kaldyktaryn tasyjtyn amintoptaryn aminotransferazalar fosfor kaldyktaryn fosfotransferazalar t b tasityn bolyp bolinedi Transferazalar tabigatta ken taragan zat almasuynda үlken oryn alady 450 den astam Transferazalar belgili TarihyTransferazalarga katysty en manyzdy zhanalyktardyn kejbiri 1930 zhyldardyn basynda boldy Transferaza belsendiliginin algashky ashylulary beta galaktozidaza proteaza zhәne kyshkyl negiz fosfatazany kosa alganda fermentterdin baska klassifikaciyalarynda oryn aldy Zheke fermentter mundaj tapsyrmany oryndauga kabiletti ekenin tүsingenge dejin eki nemese odan da kop fermentter funkcionaldy toptyk tasymaldaulardy zhүzege asyrady dep esepteldi Dofaminnin katehol O metiltransferaza arkyly biodegradaciyasy baska fermenttermen birge Dopaminnin ydyrau mehanizmi 1970 zhyly fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygyna әkeldi Transamindenu nemese amin kyshkylynan ketokyshkylga aminotransferaza arkyly amin nemese NH2 tobynyn auysuyn algash ret 1930 zhyly Doroti M Nidhem kogershindi keude bulshyketine kosylgan glutamin kyshkylynyn zhogaluyn bajkagannan kejin atap otti Bul bakylau kejinirek onyn reakciya mehanizmin 1937 zhyly Braunshtejn men Kricmannyn ashuymen rastaldy Olardyn taldauy bul kajtymdy reakciyany baska tinderge de koldanuga bolatynyn korsetti Bul bekitu 1937 zhyly Rudolf Shongejmerdin radioizotoptarmen traserler retinde zhumysymen rastaldy Bul oz kezeginde uksas transfertter aminotasymaldau arkyly koptegen amin kyshkyldaryn ondirudin negizgi kuraly bolu mүmkindigine zhol ashady NomenklaturasyTransferazalardyn zhүjeli ataulary donor akceptorlyk toptransferaza tүrinde kurastyrylgan Mysaly metilamin L glutamat N metiltransferaza transferaza metilamin glutamat N metiltransferaza үshin standartty atau konvenciyasy bolady munda metilamin donor L glutamat akceptor zhәne metiltransferaza EC sanatynyn toptamasy bolyp tabylady Transferazanyn dәl osy әreketin kelesidej korsetuge bolady methylamine L glutamate displaystyle rightleftharpoons NH3 N methyl L glutamate Degenmen baska kabyldangan ataular transferazalar үshin zhii pajdalanylady zhәne kobinese akceptorlyk toptransferaza nemese donorlyk toptransferaza retinde kalyptasady Mysaly DNҚ metiltransferazasy metil tobynyn DNҚ akceptoryna auysuyn katalizdejtin transferaza bolyp tabylady Is zhүzinde koptegen molekulalar ken taralgan ataularga bajlanysty bul terminologiyany koldanuga zhatpajdy Mysaly RNҚ polimeraza buryn RNҚ nukleotidiltransferaza dep atalatyn zattyn kazirgi zhalpy atauy nukleotidterdi osip kele zhatkan RNҚ tizbeginin 3 ushyna tasymaldajtyn nukleotidiltransferaza tүri EC zhikteu zhүjesinde RNҚ polimerazanyn kabyldangan atauy DNҚ bagyttalgan RNҚ polimeraza bolyp tabylady KlassifikaciyasyEn aldymen tasymaldanatyn biohimiyalyk toptyn tүrine bajlanysty sipattalgan transferazalardy on sanatka boluge bolady EC nomirinin zhikteluine negizdelgen Bul sanattar 450 den astam әrtүrli biregej fermentterden turady EC nomirleu zhүjesinde transferazalarga EC2 klassifikaciyasy berildi Transferazdyk maksatka keletin bolsak sutegi funkcionaldyk top bolyp sanalmajdy onyn ornyna suteginin tasymaldanuy elektrondardyn tasymaldanuyna bajlanysty oksidoreduktazalarga kiredi Transferazalardyn ishki klastarga zhiktelui EC nomiri Mysaldar Top tar auystyryldymetiltransferaza zhәne formiltransferaza bir komirtekti toptartransketolaza zhәne transaldolaza aldegidter nemese keton toptaryAciltransferaza acil toptary nemese tasymaldau kezinde alkil toptaryna ajnalatyn toptarglikoziltransferaza geksoziltransferaza zhәne pentoziltransferaza glikozil toptary sondaj ak geksozalar men pentozalarriboflavin sintaza zhәne hlorofill sintaza alkil nemese aril toptary metil toptarynan baskatransaminaza zhәne oksiminotransferaza azotty toptarEC 2 7 fosfotransferaza polimeraza zhәne kinaza kuramynda fosfor bar toptar ishki synyptar akceptorga negizdelgen mysaly spirt karboksil zhәne t b sulfurtransferaza zhәne sulfotransferaza kuramynda kүkirt bar toptarSelenotransferaza kuramynda selen bar toptarmolibdentransferaza zhәne volframtransferaza molibden nemese volframDerekkozderVirusologiya immunologiya genetika molekulalyk biologiya Oryssha kazaksha sozdik Almaty Ana tili baspasy 1993 zhyl ISBN 5 630 0283 X Transferase activity of hydrolytic enzymes Nature 172 4367 65 8 Jul 1953 Bibcode 1953Natur 172 65M 10 1038 172065a0 13072573 Needham Dorothy M 1930 A quantitative study of succinic acid in muscle Glutamic and aspartic acids as precursors Biochem J 24 1 208 27 10 1042 bj0240208 1254374 16744345 The mechanism of the transamination reaction Journal of Cellular and Comparative Physiology 54 S1 161 177 December 1959 10 1002 jcp 1030540413 13832270 Schoenheimer Rudolf The Dynamic State of Body Constituents Hafner Publishing Co Ltd 1949 ISBN 978 0 02 851800 8 Rudolf Schoenheimer and the concept of the dynamic state of body constituents The Journal of Nutrition 121 11 1701 4 Nov 1991 10 1093 jn 121 11 1701 1941176 Additional transaminations by insoluble particle preparations of rat liver Nature 166 4221 517 8 Sep 1950 Bibcode 1950Natur 166 517H 10 1038 166517a0 14780123 EC 2 Introduction School of Biological amp Chemical Sciences at Queen Mary University of London Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry and Molecular Biology NC IUBMB The enzymatic synthesis of N methylglutamic acid The Journal of Biological Chemistry 241 4 935 45 Feb 1966 10 1016 S0021 9258 18 96855 9 5905132 Hausmann Rudolf To grasp the essence of life a history of molecular biology Dordrecht Springer P 198 199 ISBN 978 90 481 6205 5 EC 2 7 7 6 IUBMB Enzyme Nomenclature Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry and Molecular Biology NC IUBMB EC2 Transferase Nomenclature School of Biological amp Chemical Sciences at Queen Mary University of London Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry and Molecular Biology NC IUBMB Transferase Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Inc http www britannica com EBchecked topic 602553 transferase Retrieved 28 July 2016 Syrtky siltemelerBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet